Nietrzymanie moczu, według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), to każdy bezwiedny i niekontrolowany wyciek moczu z pęcherza, który stanowi problem zarówno higieniczny, jak i społeczny. Problem ten dotyka coraz większej liczby osób, a w ostatnich latach liczba przypadków nieustannie rośnie. Choć nietrzymanie moczu występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, to jednak kobiety borykają się z nim znacznie częściej – problem dotyczy nawet 10% dorosłych kobiet.
Wiele kobiet zmaga się z ogromnym wstydem, który często prowadzi do izolacji społecznej i obniżenia jakości życia. W społeczeństwie temat ten nadal pozostaje tabu, co powoduje, że kobiety unikają konsultacji ze specjalistami. Badania pokazują, że aż 40% kobiet cierpiących na nietrzymanie moczu udaje się po pomoc do lekarza dopiero po upływie pięciu lat od wystąpienia pierwszych objawów. Tymczasem wczesna diagnostyka i odpowiednio dobrana terapia mogą skutecznie zredukować objawy, a nawet całkowicie rozwiązać problem.
Rodzaje nietrzymania moczu i ich charakterystyka
Nietrzymanie moczu dzieli się na trzy główne typy: wysiłkowe, nadaktywny pęcherz oraz mieszane nietrzymanie moczu. Każdy z tych rodzajów ma inne przyczyny i wymaga indywidualnego podejścia terapeutycznego.
Wysiłkowe nietrzymanie moczu – przyczyny i objawy
Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNTM) objawia się niekontrolowanym wyciekiem moczu w sytuacjach, gdy dochodzi do wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej, takich jak kaszel, śmiech, kichanie czy skakanie. Do głównych przyczyn tego rodzaju nietrzymania moczu należą:
- osłabienie mięśni dna miednicy,
- przebyte porody, zwłaszcza naturalne,
- nadwaga i otyłość,
- starzenie się organizmu,
- przewlekłe choroby, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie,
- operacje w obrębie miednicy,
- niewłaściwe nawyki związane z wysiłkiem fizycznym.
Wyróżnia się trzy stopnie zaawansowania wysiłkowego nietrzymania moczu: od lekkich epizodów przy intensywnym śmiechu czy kaszlu, przez objawy podczas umiarkowanego wysiłku, aż po utratę kontroli nad pęcherzem nawet w pozycji leżącej.
Pęcherz nadaktywny – charakterystyka i możliwe przyczyny
Pęcherz nadaktywny (overactive bladder, OAB) to schorzenie, które objawia się nagłym, nieodpartym parciem na mocz, często z towarzyszącym bólem. Charakterystyczne dla tego rodzaju problemu jest częste oddawanie moczu, nawet przy niewielkim wypełnieniu pęcherza.
Do najczęstszych przyczyn pęcherza nadaktywnego zalicza się:
- przewlekłe stany zapalne dróg moczowych,
- obniżenie narządów miednicy mniejszej,
- stres i napięcie emocjonalne,
- nieprawidłowe nawyki toaletowe, takie jak oddawanie moczu „na zapas”,
- niedostateczne nawodnienie organizmu.
Mieszane nietrzymanie moczu – połączenie dwóch problemów
Mieszane nietrzymanie moczu łączy w sobie objawy zarówno wysiłkowego nietrzymania moczu, jak i pęcherza nadaktywnego. W tym przypadku konieczna jest kompleksowa diagnostyka, aby wdrożyć odpowiednie metody terapii.
Diagnostyka i leczenie nietrzymania moczu
W przypadku wystąpienia objawów nietrzymania moczu niezwykle ważne jest szybkie skonsultowanie się z lekarzem lub fizjoterapeutą uroginekologicznym. Specjalista na podstawie wywiadu i badania określi rodzaj problemu oraz zaproponuje indywidualny plan terapii.
Podstawą leczenia nietrzymania moczu jest fizjoterapia, która koncentruje się na wzmocnieniu mięśni dna miednicy. Regularne ćwiczenia, takie jak trening mięśni Kegla, mogą przynieść znaczącą poprawę. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne może być zastosowanie terapii elektrostymulacji czy biofeedbacku.
